Dieta na Płuca – zalecenia wg medycyny chińskiej
Koronawirus to temat ostatnich dni. Z informacji jakie mamy, w wielu przypadkach nie jest to trudny do leczenia stan, jednak u części osób przebieg zakażenia jest bardzo poważny pod każdym względem. Lekarze TCM określają zachorowanie jako zimną wilgoć ze śluzem i z toksynami wnikającymi przez Płuca i Śledzionę. Płuca często są atakowane samą zimną wilgocią, jednak w przypadku koronawirusa jest w najgorszym połączeniu – z toksynami (gorąco). Co ciekawe pomimo obecności śluzu (mocno oblepiającego płuca) pojawia się suchy kaszel. Potem pojawiają się duże ilości wysięków, gorączka (która jest ostatnią próbą zwalczenia patogenu). Jeżeli gorączka utrzymuje się dosyć krótko i spada – są dobre rokowania, jeżeli natomiast następuje gwałtowny spadek temperatury, albo gdy gorączka się utrzymuje dłużej – złe rokowania. Zatem terapeutycznie jest to trudny temat.
Terapeuci TCM nie zalecają brania na własną rękę ziół i mieszanek ziołowych. Można pogorszyć sytuację, jeżeli są dobrane nieodpowiednio. Każdy z nas jest inny (suchość, śluz, zimno, gorąco etc.) i nie wszystkie ogólnie polecane zioła będą odpowiednie dla wszystkich. Podobnie jest z suplementami. Jeżeli nie macie pewności a możecie skonsultować, pytajcie.
O diecie profilaktycznej zapewne czytaliście na innych portalach związanych z medycyną chińską. Zalecenia są następujące:
„Dokładnie gotuj jedzenie i stosuj zbalansowaną dietę. Codziennie spożywaj produkty wysokobiałkowe, takie jak jajka, mleko i sery (ale produkty mleczne w niewielkiej ilości !!!), mięso, soja itp. Zalecane jest także spożywanie odpowiednich świeżych warzyw i owoców oraz picie dużej ilości ciepłej wody. Dobre są też kompoty na ciepło (np. z gruszki). Zalecane są również niektóre rośliny lecznicze i jadalne, takie jak biała rzodkiew, szparagi, korzeń yam (pochrzyn), mniszek lekarski, łzawica ogrodowa, produkty z żółtej soi, nasiona lotosu, itp. I nie jedz żadnych produktów z dzikich zwierząt.
Prof. Sym Peilin, Zalecenia medycyny chińskiej w profilaktyce i leczeniu epidemii koronawirusa SARS-CoV-2”
Zapewne, jeżeli interesujecie się medycyną chińską, zastanawiacie się dlaczego wymienione są powyżej mleko i sery. Z jednej strony są to pokarmy zaśluzowujące, ale z drugiej strony przeciwdziałające suchości Płuc (oczywiście nie będą to produkty dobre dla osób z alergiami i nietolerancjami pokarmowymi). Poza tym są to produkty białe. Pamiętajmy, że białe pokarmy (biała rzodkiew, szparagi, łzawica, kalafior, korzeń pietruszki) będą wspierały i odżywiały Płuca, przynależne do elementu metalu.
Co natomiast robić, aby wzmocnić siebie i swoje Płuca, aby nie doszło do zachorowania?
Płuca – sterują pracą całego układu oddechowego i są jego centralną częścią. Poprzez oddech otrzymują życiową energię (Qi) z powietrza i mieszają ją z energią otrzymaną z pożywienia. Połączone energie wraz z towarzyszącymi składnikami odżywczymi zostają rozprowadzone po całym organizmie.
Qi Płuc spełnia niesamowicie istotną rolę w organizmie, polegającą na ochronie powierzchni ciała (w tym śluzówek, błon śluzowych oraz wewnętrznych powierzchni płuc) przed bakteriami, wirusami i innymi patogenami. Siła Płuc uzależniona jest od życiowej energii Qi danego człowieka.
Czynnikami wzmacniającymi Płuca są:
- przebywanie na świeżym powietrzu,
- obcowanie z przyrodą,
- przebywanie w otwartych przestrzeniach,
- dobra dieta, o tym poniżej,
- pozytywne myślenie,
- spokój ,
- asertywność.
Do czynników osłabiających Płuca należą:
- nadmiar mówienia,
- przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach,
- przebywanie w pomieszczeniach białych,
- hospitalizacja (stąd długo leżące osoby często zapadają na zapalenie płuc) ,
- pozycja leżąca,
- emocje takie jak: smutek, żal, martwienie się, niepewność jutra,
- błędy dietetyczne (płuca podatne są na suchość – stąd nadmiar pokarmów wysuszających),
- brak aktywności fizycznej.
U większości ludzi łatwo można dostrzec osłabienie Płuc ( i jelita grubego). Ich skóra jest lekko poszarzała, mało witalna, czasem o wyglądzie papieru. Na poziomie emocjonalnym to osoby, które chowają w sobie żal, wewnętrznie są smutne lub tłumią smutek i utrzymują chorobliwe przywiązanie do rzeczy lub ludzi. Żal długo tłumiony powoduje długotrwały skurcz Płuc, który zakłóca funkcję tego narządu – czyli zaburzone zostaje rozprowadzanie energii Qi i składników odżywczych, wówczas może dojść do różnych zaburzeń pracy Płuc. Oczywiście nie tylko emocje będą zaburzały funkcjonowanie Płuc.
Poniżej przedstawiam kilka najczęstszych syndromów Płuc wg TCM , ich przyczyn i zalecenia dietetyczne na każdy z nich:
1. Niedobór tzw. Qi Płuc
objawy obejmują osłabienie, zmęczenie, cichy głos, małomówność, kaszel, spłycenie oddechu. Jeżeli dodatkowo obniżona zostanie odporność pojawią się spontaniczne poty, nawet przy najmniejszej aktywności fizycznej oraz podatność na przeziębienia i grypy.
Przyczynami niedoboru Qi Płuc najczęściej są:
- Konstytucyjne niedobory Qi Płuc (zwłaszcza, gdy któryś z rodziców cierpiał na gruźlicę),
- Przewlekłe choroby Płuc, przewlekły kaszel,
- Wyczerpujący tryb życia – słaba dieta, mało snu, sen o nieodpowiedniej porze,
- Produkty wysoko przetworzone,
- Nadmiar mówienia,
- Nieodpowiednio leczone choroby – przeziębienie, grypa
- Nieprawidłowa pozycja siedzenia, chodzenia – garbienie się i zaciskanie klatki piersiowej,
- Emocje: martwienie się o przyszłość, niepewność jutra, brak wizji przyszłości.
Jeżeli chodzi o dietę, to ważne , aby w naszych jadłospisach jak najmniej znajdowało się pokarmów, które będą osłabiały Qi Płuc, a mianowicie:
- produkty przetworzone i konserwowane,
- konserwy,
- mrożonki,
- potrawy podgrzewane w kuchence mikrofalowej,
- nadmiar smaku ostrego,
- nadmiar smaku kwaśnego,
- objadanie się,
- słodycze,
- nadmiar węglowodanów,
- kawa, czarna herbata,
- alkohol,
- surowe pożywienie.
Pokarmy zalecane na wzmocnienie Qi Płuc:
- 2-3 razy dziennie ciepłe i gotowane posiłki,
- zboża korzystne: ryż, słodki, ryż, owies,
- warzywa: wszystkie białe (element metalu): rzodkiew, biała rzepa, białe szparagi, kalafior, koper włoski, pietruszka, ale też wszystkie przynależne do elementu ziemi czyli żółte i pomarańczowe typu: marchew, dynia, batat, ziemniaki,
- małe ilości czosnku, cebuli , imbiru,
- pieczarki, białe grzyby chińskie,
- gotowane zupy warzywne i kleiki zbożowe,
- przyprawy tj kminek, majeranek, koper włoski, anyż, anyż gwiazdkowy,
- melasa, syrop ryżowy, słód jęczmienny,
- lukrecja,
- śledzie, karp,
- tofu.
2. Gorąco blokuje Płuca
– to kolejny syndrom występujący w przypadku drugiej fazy przeziębienia lub grypy. Przyczyną może też być ogólny niedobór płynów w organizmie lub słaby żołądek (niedobór Yin Żołądka).
Objawia się: dreszczami, gorączką, suchym czerwonym językiem, który może mieć żółtawy nalot, suchy kaszel, spłycony oddech , ból gardła, może być też żółta, ropopodobna wydzielina (początek objawów podobny jak w przypadku koronawirusa, z tym że u większości pacjentów z koronawirusem nalot na języku jest biały – zimny śluz). W takiej sytuacji należy szybko pokarmem schłodzić „gorąco” poprzez zastosowanie w diecie następujących pokarmów:
- melon,
- rukiew wodna,
- grzyby, białe chińskie grzyby,
- jabłka, brzoskwinie, gruszki, owoce cytrusowe, papaja,
- wodorosty,
- rzodkiew daikon,
- marchew, dynia, rzodkiewka, kapusta, kapusta pekińska, sałaty,
- dieta w większości powinna się składać z zup, kleików,
- korzystne zboża: proso, jęczmień, ryż,
- napary z liści szanty i gwiazdnicy.
Natomiast należy unikać pokarmów rozgrzewających takich jak:
- alkohol,
- kawa,
- rozgrzewające mięsa (kurczak, jagnięcina, baranina) i ryb (łososia, pstrąga, sardeli), w szczególności pieczonych, grillowanych i smażonych,
- roślin cebulowatych (czosnek w tym wypadku znacząco może pogorszyć sytuację),
- rozgrzewających przypraw takich jak: imbir, cynamon, chili, chrzan etc.
3. Śluz w Płucach
– ten syndrom może się pojawić w wyniku słabego trawienia (osłabienie Qi Śledziony i trzustki) lub spożywania pokarmów śluzotwórczych w diecie. Syndrom ten też może pojawić się u osób starszych (ze wzglądu na osłabienie Qi Śledziony).
Objawy obecności śluzu oczywiście każdy zna – odkrztuszanie flegmy. Nalot na języku może być tłusty i żółty (wówczas mówimy o gorącym śluzie) lub biały (zimny śluz).
Dieta w tym przypadku ogólnie powinna składać się z:
- pokarmów lekkostrawnych (warzywa , owoce kleiki)
- niewielka ilość roślin strączkowych, zbóż i migdałów działa korzytsnie,
- jadanie posiłków prostych, mało skomplikowanych, z mała ilością składników,
- w przypadku gorącego śluzu powinny być dodane: liść dziewanny, podbiał, pokrzywa, rzodkiew daikon, trawy zbożowe, wodorosty,
- w przypadku zimnego śluzu powinny być dodane: kozieradka, imbir, czosnek i inne cebulowate, chrzan, pieprz kajeński, rzepa, grzyby.
W przypadku dużej ilości śluzu (białego/ żółtego) należy zrezygnować w diecie z mięsa ssaków, nabiału (szczególnie krowiego, kwaśnego), orzeszków ziemnych, produktów sojowych, cukru, słodyczy (szczególnie z kremami) i wszystkich słodzików i substancji słodzących. Ważne też, aby nie jadać posiłków późnym wieczorem. Jadanie w nocy również będzie się przyczyniało do produkcji śluzu (dokładnie o obecności śluzu w kolejnym artykule).
4. Niedobór Yin Płuc
– jest to syndrom, zwykle oznacza stan poważny, bardzo często jest rezultatem chronicznej infekcji płuc, zapalenia lub innej długotrwałej choroby Płuc, która doprowadziła do wyniszczenia cennej energii Yin. Prawdopodobnie długotrwałe i ciężkie przebycie zakażania koronawirusem da w efekcie niedobry yin Płuc. Przyczynami tego syndromu może być także:
- podeszły wiek,
- palenie papierosów i innych używek,
- przewlekły niedobór Qi Płuc, jak wyżej,
- przebywanie w suchym i gorącym klimacie,
- nieregularne odżywianie, jedzenie późno wieczorem a nie jadanie śniadań,
- przepracowanie, wypalenie zawodowe,
- długotrwałe stosowanie leków alopatycznych,
- emocje: smutek, żal, zamartwianie się o przyszłość.
Objawy jakie temu syndromowi towarzyszą:
przewlekły suchy kaszel, możliwa również krew w plwocinie, krótki oddech, świszczący oddech, trudności w zaczerpnięciu świeżego powietrza, sucha skóra, suchość w ustach, wysuszone śluzówki, chrypka, zadyszka, świad skóry po spożyciu pikantnych pokarmów, nasilenie objawów popołudniu (pomiędzy 15 .00 a 17.00), pogorszenie samopoczucia w suchych, ciasnych pomieszczeniach, z syntetycznymi materiałami, wykładzinami, plastikiem, nadwrażliwość na kurz, zaparcia, uderzenia gorąca.
Aby wyleczyć całkowicie i konsekwentnie niedobory Yin Płuc. Z diety całkowicie powinno się wykluczyć:
- ostre przyprawy (chili, cynamon, gorczyca, chrzan, czosnek, por i inne),
- wszelkie alkohole,
- produkty gorzkie: kawa , herbata,
- przyprawy aromatyczne (tymianek, majeranek, oregano, bazylia),
- owoce morza,
- produkty konserwowane związkami siarki,
- przebywanie w ciasnych, białych i zamkniętych pomieszczeniach,
- duży wysiłek fizyczny.
Pokarmy zalecane w tym przypadku to:
- prawoślaz lekarski,
- kokoryczka (Polygonatum officinale),
- kuzu,
- oraz wszystkie pokarmy wymienione w artykule Dieta na suchy kaszel: https://ekodietetyk.pl/dieta-na-suchy-kaszel-zalecenia-wg-tcm
Pożywienie profilaktyczne chroniące Płuca i oczyszczające ten narząd to ą zarówno produkty ostre jak i śluzowe.
Pokarmy ostre – (oczywiście w niewielkich ilościach) pomaga rozproszyć starą, zastałą, zablokowaną przez śluz energię w Płucach i jelicie grubym. Wszelkie pikantne pokarmy powinny być łączone z pokarmami białymi (element metalu). Do takich pokarmów zaliczamy: rośliny cebulowate, rzepę, imbir, chrzan, kapustę, rzodkiew, rzodkiew daikon. Spożywanie ostrego pożywienia na surowo – zwiększa jego działanie rozpraszające śluz. Jednak dla osób niedoborowych – lepiej, aby poddawane były chociaż krótkiej obróbce termicznej. Oczywiście należy pamiętać, że w przypadku jakichkolwiek oznak gorąca lub niedoborów Yin spożywanie pokarmów ostrych może pogorszyć stan zdrowia.
Pokarmy śluzowe – bardzo ważne dla odnowy błon śluzowych układu oddechowego i nie tylko. Usuwają one stare złogi śluzowe i zastępują nowymi, czystymi powłokami śluzowymi. Pokarmy najlepsze w tym względzie to: siemię lniane, prawoślaz, wodorosty, kozieradka. Również ciemnozielone i żółtopomarańczowe warzywa (marchew, dynia, kabaczek, brokuły, kapusta włoska, pietruszka, rzepa, rukiew wodna, zielone trawy) posiadają działanie ochronne na śluzówki, ze względu na dużą ilość beta-karotenu. Poprzez swoje działanie wspierają odporność oraz chronią przed różnymi chorobami. Szczególnie cenne w tej grupie są pokarmy zielone, z chlorofilem – pomagają Płucom zwalczyć wirusy, wydalić zanieczyszczenia chemiczne, dym tytoniowy. Pomagają też w trawieniu białek i tłuszczów i zapobiegają powstaniu nowotworów jelita grubego.
Na poziomie emocjonalnym prewencja chorób Płuc to oczywiście bycie pozytywnym i nie martwienie się o przyszłość. To prawdziwa tarcza ochronna naszego systemu obronnego.
Monika Dziemidowicz, dietetyk, dietoterapeuta TCM
Literatura:
- Paul Pitchford „Odżywianie dla zdrowia”
- Materiały z kursu „Dietetyka profilaktyczna i lecznicza TCM – Element Metalu”
Miło powitać Ciebie na mojej stronie.
Cieszę się, że masz podobne zainteresowania do mnie.
Jeżeli podobał Ci się mój artykuł i chciałbyś ich czytać więcej, postaw mi wirtualną kawę,
Bardzo dziękuję
