Dieta w stwardnieniu rozsianym wg TCM

Dieta w stwardnieniu rozsianym wg TCM

Z punktu widzenia medycyny chińskiej układem nerwowym zarządza Wątroba (element Drzewa) i to właśnie głównie ten narząd powinien być potraktowany priorytetowo w przypadku choroby jaką jest stwardnienie rozsiane. Oczywiście dieta i suplementy diety są elementem wspierającym leczenie farmakologiczne, niemniej jednak są bardzo istotne w procesie leczenia tej choroby.

Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego o charakterze zapalno-demielinizacyjnym. Chorobie tej towarzyszy szereg objawów. Jednym z nich jest ogromne zmęczenie nieuzależnione od wysiłku fizycznego, niejednokrotnie pojawiające się na długo przed diagnozą. Innym wczesnym objawem stwardnienia rozsianego jest pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, poprzedzone częstymi zaburzeniami widzenia. Osoby, które interesują się medycyną chińską lub też miały okazje czytać inne moje artykuły na temat Wątroby wiedzą, że „Wątroba otwiera się na oczy”– co oznacza, że większość problemów z widzeniem/ wzrokiem pochodzi (wg TCM oczywiście) z niezharmonizowanej lub obciążonej wątroby. Zatem nie jest dziwne, że zapalenie nerwu wzrokowego pojawia się jako jeden z pierwszych objawów. Wiadomo również, że Wątroba zarządza przepływami energii Qi. Blokady/ zastoje, niedobory Qi, krwi, yin Wątroby natomiast prowadzą do dużego zmęczenia organizmu. Osoba taka – je prawidłowo, śpi, odpoczywa, jednak nie przynosi jej to żadnej poprawy. Zatem widać po pierwszych objawach stwardnienia rozsianego, że dieta powinna wspierać min. regenerację Wątroby, a przede wszystkim tzw. niedobór Yin Wątroby (więcej o niedoborach Yin Wątroby przeczytasz:  https://ekodietetyk.pl/dieta-na-watrobe-i-jej-emocje-wg-medycyny-chinskie ).

Zatem, jak Wątroba to zielony kolor, jak zielony kolor to chlorofil, jak chlorofil to zielone warzywa:  głównie liściaste, natka pietruszki, koper, fasola mung, seler naciowy, kiełki warzyw, brokuły, koncentraty sproszkowanych traw, mikroalgi. Oprócz tego dobrze zadziała duża ilość przeciwutleniaczy, obecnych min. w produktach takich jak wiśnie, czarne jagody, borówki, jeżyny, aronia, maliny.

Oczywiście w diecie należy wyeliminować produkty działające niekorzystne dla wątroby, takie jak: tłuszcze nasycone i tłuszcze trans (obecne głównie w smażonych, przetworzonych produktach, gotowych produktach niskiej jakości, margarynach twardych, etc). Jednak tłuszcz tłuszczowi nie równy. We wszelkich chorobach zapalnych idealnie będą tłuszcze z dużą obecnością kwasów tłuszczowych omega 3 (DHA,EPA) oraz witaminy A, D, E, obecne w tłustych rybach morskich, oleju lnianym orzechach, zarodkach pszennych. Świetnie sprawdzą się także tłuszcze z dużą zawartością kwasów GLA, obecne w oleju z wiesiołka, ogórecznika, nasion porzeczki.  Dobrze zadziała także olej z zarodków pszennych oraz olej z ostropestu. Oczywiście wszelkie tłuszcze, nawet te dobre, należy stosować w określonych ilościach, najlepiej zamiennie. Natomiast oleje stosowane leczniczo powinny być olejami nierafinowanymi, niepoddawanymi podgrzewaniu oraz powinny być przechowywane w ciemnych butelkach i chłodnym miejscu. Zjełczałe oleje nie przyniosą żadnych korzyści zdrowotnych, wręcz przeciwnie.

W diecie osoby chorej na stwardnienie rozsiane powinny znajdować się także pokarmy zawierające lecytynę (tofu, tempeh, kiełki i mleko sojowe, słonecznik, kapusta, kalafior, jajka). Jeżeli lecytyna miałaby być suplementowana, wówczas nie przesadzajmy z dawkami i długością jej stosowania. (Często spotykam w swojej praktyce pacjentów, którzy suplementują jeden suplement kilka lat bez jakiejkolwiek przerwy. Nie jest to oczywiście korzystne, powiedziałabym, że może być nawet szkodliwe dla innych narządów.)

Ważną rzeczą,  którą również poruszyć są alergie i nietolerancje u osób chorujących na stwardnienie rozsiane. Najczęściej jest to gluten i nabiał krowi, ale nie zawsze. Przed dietą eliminacyjną można zrobić testy nietolerancji pokarmowej i sprawdzić, które z produktów powodują stan zapalny. Osobiście w ostrej fazie tej choroby zalecałabym każdej osobie chorej wyłączenie tych produktów z diety na kilka tygodni.

Dieta nie powinna też zawierać cukru białego ani też sztucznych i naturalnych słodzików. Poniekąd smak słodki działa rozluźniająco, jednak w diecie nie powinien być w postaci cukru białego, raczej słodkich warzyw (marchew, batat, burak, pietruszka), pełnoziarnistych zbóż (będących jednocześnie źródłem witamin z gr. B oraz magnezu) oraz określonej porcji warzyw i owoców (dostarczających witamin i przeciwutleniaczy).

W diecie tej też powinno się  unikać nadmiaru smaku gorzkiego, który działa bardzo osuszająco. W konsekwencji pogłębi to niedobory yin Wątroby, w skutek czego pogorszy funkcjonowanie układu nerwowego. Nie będzie wskazany również nadmiar smaku kwaśnego, który w niewielkich ilościach działa stymulująco na regenerację Wątroby, jednak w nadmiarze może powodować nadmierny zacisk i skurcze.

Oczywistym jest również, że osoba cierpiąca na stwardnienie rozsiane nie powinna palić papierosów, pić alkoholu ani tez nadużywać nadmiaru pikantnych przypraw w swojej diecie.

Oprócz diety niewątpliwie istotną kwestią jest ogólne zadbanie o siebie i swój dobrostan – eliminacja stresu (wiem, wiem, nie jest to łatwe…), sen w odpowiednich godzinach dla regeneracji Wątroby (więcej o Zegarze biologicznym człowieka: https://ekodietetyk.pl/zegar-biologiczny-czlowieka-z-punktu-widzenia-tcm ), a nawet drzemki w ciągu dnia, o ile jest to możliwe.

Powyższe zalecenia są oczywiście ogólne. Dieta w chorobach układu nerwowego powinna być układana bardzo indywidualnie, w myśl zasady stosowanej w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej – „lecz pacjenta a nie chorobę”. Co oznacza, że w tej samej jednostce chorobowej, może być różny sposób postępowania dietetycznego, ziołowego, akupunktury, aktywności etc., w zależności od stanu energetycznego pacjenta.

Monika Dziemidowicz,  dietetyk, dietoterapeuta TCM