Dlaczego nie mogę schudnąć? Czy przyczyną jest tarczyca?
Tarczyca jest narządem produkującym i wydzielającym do krwi hormony. Położona jest u podstawy szyi, kształtem przypomina motyla. Głównym zadaniem tarczycy jest kontrola metabolizmu całego organizmu poprzez regulację produkcji energii i pobierania tlenu.
U coraz większej liczby osób spotyka się problemy z tarczycą. Najczęściej jest to niedoczynność tarczycy. Choroba ta spowodowana jest niedoborem hormonów tarczycy. Ponieważ regulują one podstawowe tempo przemiany materii, czyli szybkość z jaką spalane są kalorie, niedobór hormonów tarczycy może powodować takie dolegliwości jak:
- brak apetytu, zwiększanie masy ciała pomimo mniejszego spożywania pokarmów,
- ciągłe zmęczenie, spadek aktywności intelektualnej i zawodowej,
- obrzęki, szczególnie dłoni, stóp, powiek,
- uczucie zimna, szczególnie stóp lub dłoni,
- spowolnienie tętna, obniżenie ciśnienia tętniczego,
- zaparcia, suchość skóry, wypadanie włosów,
- bóle mięśni, które mogą pojawiać się w całym ciele, bóle głowy, zawroty głowy, szumy uszne,
- duże stężenie cholesterolu we krwi.
Przyczyną niedoczynności tarczycy, oprócz wady wrodzonej, może być przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (zapalenie typu Hashimoto), w którym dochodzi do produkcji przeciwciał atakujących komórki tarczycy, co prowadzi do spadku produkcji hormonów.
Czynnikami, które również mogą powodować niedoczynność tarczycy są:
- zaburzenia czynności innych gruczołów m.in. niedoczynność przysadki mózgowej,
- brak jodu w diecie potrzebnego do wytwarzania hormonów tarczycy,
- ciągły stres.
Jeżeli zauważysz u siebie kilka z powyższych symptomów, koniecznie zgłoś się do lekarza i poproś o skierowanie na badanie hormonów tarczycy. Konsekwencje nieleczonej niedoczynności mogą prowadzić do wielu poważnych schorzeń m.in. takich jak otyłość, osteoporoza, niepłodność.
Leczenie niedoczynności tarczycy
Przy leczeniu niedoczynności tarczycy w dużym stopniu może pomóc odpowiednia dieta w chorobach tarczycy. Trzeba pamiętać, aby w jadłospisie znalazły się:
- pokarmy, które zawierają duże ilości aminokwasu L-tyrozyny poprawiającego metabolizm organizmu. Zawierają go głównie pestki dyni, awokado i migdały,
- pokarmy bogate w selen, odgrywający istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy np. orzechy brazylijskie,
- świeże owoce, warzywa, orzechy, nasiona, pełne ziarna zbóż, odpowiednio skomponowane mieszanki musli, rośliny strączkowe – zawierają witaminy z grupy B, cynk, witaminę C oraz magnez,
- woda – przynajmniej 8 szklanek wody dziennie. Prawidłowy poziom płynów ma niezwykle istotne znaczenia dla całego układu hormonalnego, w tym także tarczycy,
- ryby morskie i wodorosty – ponieważ zawierają jod potrzebny do produkcji hormonów tarczycy *,
- sól jodowana do gotowania i przyprawiania *.
Przy niedoczynności tarczycy należy także zwrócić uwagę na pokarmy, które nie są wskazane, ponieważ mogą hamować wchłanianie jodu, a są to:
- warzywa kapustne krzyżowe tj. kapusta, brokuły, kalafior, jarmuż, brukiew. Warzywa te lepiej jest jadać w umiarkowanych ilościach. Trzeba również pamiętać, aby nie łączyć ich w jednym posiłku z produktami zawierającymi jod,
- soja i proso – te produkty również powinny być jadać z umiarem. Produkty sojowe najlepiej fermentowane m.in. miso i ser temph.
Warto również ograniczyć żywność wysoce przetworzoną oraz cukry proste, ponieważ zawierają puste kalorie i dodatkowo mogą przyczyniać się do wzrostu masy ciała. Zawsze trzeba mieć na uwadze, że przy niedoczynności tarczycy przebieranie na wadze zachodzi znacznie szybciej i łatwiej aniżeli w zdrowym organizmie.
* W przypadku zapalenia tarczycy typu Hashimoto wyjątkowo nie zaleca się spożywania jodu, zatem należy zrezygnować ze spożywania soli jodowanej, preparatów witaminowo mineralnych zawierających jod oraz ograniczyć spożycie ryb morskich, owoców morza i alg.
Monika Dziemidowicz
Opracowano na podstawie: Sven-David Muller, Christiane Pfeuffer „Właściwe i smaczne żywienie korzystne dla tarczycy”, dr Monika Stołyhwo-Gofron, Agnieszka Radzikowska „Motylem będę, czyli wszystko o odchudzaniu”, Gillian McKeith „Jesteś tym, co jesz”, Paul Pitchford „Odżywianie dla zdrowia”.
