Dieta a konstytucja ciała

Dieta a konstytucja ciała – cz. I 

Terapia pożywieniem wg tradycyjnej medycyny chińskiej (TCM) wykorzystuje wiedzę o konstytucji ciała w połączeniu z indywidualnymi potrzebami organizmu. W zasadzie, to właśnie – dostosowywanie diety do konstytucji ciała – różni dietetykę wschodnią od dietetyki zachodniej. To tłumaczyłoby, dlaczego „modne diety” zachodnie nie działają na wszystkich tak samo.

Ale od początku – czym jest konstytucja ciała?

W tradycyjnej medycynie chińskiej konstytucję ciała określa się w kilku aspektach,

przede wszystkim: płci, budowie fizycznej ciała, funkcjonowaniu wewnętrznych organów (metabolizmie) oraz kondycji psychicznej oraz duchowej danej osoby. Ważnym aspektem jest również wiek. Tak pojmowana konstytucja ma swoje 2 źródła: wrodzone oraz pourodzeniowe.

Na wrodzoną konstytucję wpływa wiele czynników, a są to min: kondycja fizyczna i psychiczna rodziców podczas poczęcia, stan zdrowia, emocje i sposób odżywiania matki w czasie ciąży, etc. Te czynniki traktowane są jako naturalne, wrodzone. Aspekt pourodzeniowy kształtowany jest stylem życia, który oczywiście w pierwszych okresach życia zależy od postepowania rodziców. Później zależny jest głównie od nas samych: od warunków w jakich przebywamy, stylu żywienia, rodzaju  i sposobu pracy, dominujących emocji, ludźmi jakimi się otaczamy, związków seksualnych, przebywania w ciszy/ hałasie, słuchania różnej muzyki, medytacji etc. Na konstytucję wpływają również czynniki zewnętrzne takie jak –  klimat, pogoda, zanieczyszczenia środowiska.

Konstytucja ciała sama z siebie zmienia się w czasie trwania życia np. inne jest funkcjonowanie organizmu podczas dojrzewania, połogu, przekwitania, starości. Na konsultacjach często słyszę: „ jak byłam młoda było mi zimno, teraz jest mi ciepło” lub „ jak byłem młody było mi bardzo gorąco, teraz muszę się cieplej ubierać”.

W zasadzie wszystkie terapie stosowane w TCM (dieta, zioła, akupresura, akupunktura) stosuje się po to, aby utrzymać konstytucję ciała w równowadze.

Równowaga, inaczej balans, ma na celu zapobieganie chorobom fizycznym i psychicznym,

a jeżeli nie uda się tego uniknąć to ma na celu złagodzić lub też skrócić ich przebieg. Podczas życia każdy z nas doświadcza braku równowagi – przechodząc chociażby z suchego w wilgotne, z zimnego w gorące, ze zdrowia w chorobę, ze spokojnego życia w stresujące etc. W zasadzie całe życie dążymy do równowagi, a jeżeli ją osiągniemy, zazwyczaj wydarza się coś, co tę równowagę zakłóca i znów staramy się ją przywrócić.

Balans nie jest niczym innym jak procesem równoważenia Yin i Yang w ciele. Jest to dość obszerna wiedza. Niektórzy pewnie mogli trochę jej zaczerpnąć w innych artykułach o tematyce różnych narządów (artykuły z serii Dieta a emocje).

Aby uzyskać równowagę i długo, zdrowo i dobrze żyć, trzeba najpierw poznać i zrozumieć swoją konstytucję po to, aby zastosować odpowiednią dietę, styl życia, plan leczenia,  suplementy, zioła.

W TCM dietę określa się na 3 poziomach.

Podstawowym pierwszym poziomem jest zdrowe żywnie, dzięki któremu organizm może funkcjonować. Drugi poziom to pożywienie dostarczające przyjemności, relaksujące, socjalizujące (my w świecie zachodnim lubimy to, jednak często mamy wyrzuty sumienia za taki sposób postępowania). Trzeci poziom to żywienie lecznicze – czyli dieta wpływająca na zredukowanie choroby i podtrzymania zdrowia. Trzeba zauważyć, że medycyna chińska tzw. żywność funkcjonalną (o której teraz jest głośno w świecie zachodnim) czy też leczniczą stosowała od ponad 5 tysięcy lat. Oczywiście nie wszystkie pokarmy występujące w Chinach jesteśmy w stanie zaadoptować czy nawet kupić, ale w naszym klimacie jest wystarczająco dużo pożywienia lokalnego, aby utrzymać nasze ciała w równowadze. Najważniejsze jest rozpoznanie czego właściwie w danej chwili ciało potrzebuje. Błędem jest rozumowanie, że raz określona dieta/ terapia, nawet przez super specjalistę, będzie się sprawdzała w każdej sytuacji.

Dieta powinna się zmieniać i być zależna od tych wszystkich warunków, o których pisałam powyżej.

Chociażby wiek, stan zdrowia, pora roku, klimat, stan emocjonalny powinny być brane pod uwagę przy zmianie składu posiłków czy też uzupełnianiach ich o odpowiednie pokarmy lecznicze czy też równoważące nasze ciała. Dobrym przykładem tutaj, może być chociażby śluz występujący podczas przeziębienia – na początku, jak jest biały i przezroczysty (zimno) stosujemy inną terapię, zioła i pokarmy a kiedy śluz przybiera formę żółto-zielonego (gorąco) – należy zmienić sposób postępowania

Warto podkreślić, że współcześnie często stosuje się te same terapie czy też diety zarówno dla osób nadmiarowych (silnych) jak i niedoborowych (słabych). Dlatego też przynosi to różne rezultaty. Pierwsza zasada jest prosta – zredukować nadmiary i uzupełnić niedobory. Czasem zdarza się, że na konsultację przychodzą osoby (często są to kobiety), które są bardzo niedoborowe i chcą się jeszcze odchudzić, czyli zwiększyć niedobór. Ważne jest zrozumienie, że przywrócenie do stanu równowagi przyniesie większe korzyści w postaci – lepszego samopoczucia, równowagi emocjonalnej, termicznej, lepszej akceptacji siebie a skutkiem ubocznym, po uzyskaniu równowagi zwykle jest spadek masy ciała, wynikający z lepszej pracy narządów wewnętrznych (poprawienia metabolizmu). Ciągle odchudzające się osoby obniżają swój metabolizm (podstawową przemianę materii) co skutkuje, że uczymy organizm funkcjonować na mniejszej kaloryczności diety. Energii może być na tyle mało, że nie wystarcza na proces chudnięcia, tylko na podstawowe procesy życiowe. Warto pamiętać, że to Yang (ciepło) daje ten napęd to rozkręcenia spowolnionego metabolizmu.

Wracając jednak do wrodzonej podstawowej konstytucji ciała, w literaturze określa się ją zwykle Pięcioma głównymi Przemianami. Każda z poniższych konstytucji ma określone cechy fizyczne, fizyczne, emocje, choroby, styl życia. A są to następujące typy konstytucyjne:

1. Woda – Nerki – Strach – Mędrzec

2. Drzewo – Wątroba – Złość – Pionier

3. Ogień – Serce – Radość – Czarodziej

4. Ziemia – Śledziona – Rozmyślania – Czyniąca Pokój

5. Metal – Płuca – Smutek – Alchemik

Typy mogą być oczywiście mieszane.

W kolejnych częściach artykułu opiszę podstawowe cechy oraz dolegliwości charakterystyczne dla każdej konstytucji.

Monika Dziemidowicz, dietetyk, dietoterapeuta TCM

Miło powitać Ciebie na mojej stronie.

Cieszę się, że masz podobne zainteresowania do mnie.

Jeżeli podobał Ci się mój artykuł i chciałbyś ich czytać więcej, postaw mi wirtualną kawę,

Bardzo dziękuję