SMAKI POŻYWIENIA – cz. IV
SMAK OSTRY
– to smak o naturze rozgrzewającej (Yang). Przypisany do jesieni oraz narządów – płuc, jelita grubego i skóry. Działa rozpraszająco, rozszerzająco. Kieruje energię od środka na zewnątrz i w górę, działa pobudzająco na krążenie energii i krwi, otwiera pory skóry.
Zastosowanie smaku ostrego:
- Smak ostry wnika do płuc i oczyszcza z zalegającej flegmy i śluzu (czosnek, imbir, cebula).
- Smak ten poprawia trawienie (imbir, mięta), wpływa także na rozpraszanie gazów z jelit oraz korzystnie działa u osób, u których występuje nadmiar śluzu wynikający z nadmiernego spożycia produktów nabiałowych i mięsnych.
- Produkty o smaku ostrym mogą też działać napotnie (mięta, kwiat bzu czarnego, rumianek, czosnek, por).
- Niektóre z bardzo ostrych produktów (czosnek, pieprz kajeński, bylica pospolita) mają zdolność usuwania pasożytów.
- Smak ten pobudza krążenie krwi oraz krążenie energii.
- Smak ostry stosować można do rozgrzewania ciała zimą (kardamon, imbir, cynamon), jednak ilości tego smaku muszą być niewielkie. Należy pamiętać, że smak ten ma działanie otwierające pory, stąd też łatwo o wniknięcie zimna. Czyli zbyt duże ilości tego smaku spożywane zaraz przed wyjściem na zewnątrz (bez dodatku smaku kwaśnego) mogą przyczynić się do łatwiejszego przeziębienia.
- Smak ten pomaga dostroić się do lata, zatem warto go stosować w małych ilościach na wiosnę i latem. Działając na rozszerzenie porów skóry pomaga pozbyć się nadmiaru gorąca latem (np. szczypiorek, cebula, pieprz). Jednak należy stosować go w bardzo małych ilościach i ostrożnie. Ważne: Pieprz kajeński oraz inne rodzaje pieprzu działają mocno rozgrzewająco i ekstremalnie, dlatego też należy stosować te przyprawy w bardzo małych ilościach.
- Jest to smak odpowiedni dla osób powolnych, otępiałych, ospałych, nadmiernie ociężałych (u których tkanka tłuszczowa rozkłada się w dolnych partiach ciała).
Uwaga:
- Należy pamiętać, że przy suchym kaszlu i wszelkiego rodzaju suchościach nie należy stosować tego smaku, ponieważ można pogłębić ten stan.
- Ogólnie nie wolno też stosować tego smaku u tzw. osób gorących (min. czerwone wypieki na twarzy, uderzenia gorąca, nadciśnienie) oraz niedoborowych (anemia) a także u osób starszych i dzieci. Jednak pokarmy takie jak koper włoski, kminek, anyż, kolendra, kmin rzymski, pomimo iż należą do smaku ostrego, będą dla tych osób odpowiednie.
- Nie należy tego smaku stosować u osób wyczerpanych i zmęczonych oraz z tzw. syndromem przewlekłego zmęczenia.
Przykłady pokarmów:
- ostrych ogrzewających to: rozmaryn, por, czosnek, cebula, szczypior, cynamon, goździki, imbir, pieprz – wszystkie rodzaje poza białym, koper włoski, anyż, koper, mięta zwykła, chrzan, bazylia, gałka muszkatołowa;
- ostrych ochładzających to: mięta pieprzowa, majeranek, pieprz biały, rzodkiewka, rzodkiew;
- ostrych neutralnych to: kalarepa, rzepa.
Ostrość pokarmów zmniejsza się pod wpływem gotowania, duszenia, pieczenia.
Monika Dziemidowicz, dietetyk, dietoterapeuta TCM