Lecznicze właściwości pożywienia
Grochy, fasole, soczewice i inne strączki – informacje ogólne
Rośliny strączkowe ze względu na wysoką zawartość białka, uważa się za pokarm, który częściowo zastępuje białko zwierzęce. I słusznie. Rośliny strączkowe zawierają nie tylko dużo białka, ale także sporo węglowodanów oraz tłuszcze. Są bogatym źródłem potasu, wapnia, żelaza oraz niektórych witamin z grupy B. Kiełki tych warzyw zawierają spore ilości witaminy C oraz enzymów trawiennych.
Białko roślin strączkowych może pomóc w uregulowaniu poziomu cukru we krwi, wody i innych czynników metabolizmu. Według medycyny chińskiej białko warzyw strączkowych pomaga we właściwym wzroście i rozwoju organizmu, a także pobudza aktywność seksualną. Wynika to z tego, że warzywa te ogólnie korzystnie działają na nerki i nadnercza. Ponadto przypisuje się im lecznicze właściwości w zależności od koloru np. czerwona soczewica, fasola adzuki – będzie korzystnie działała na Serce i Jelito Cienkie, żółta ciecierzyca, groch – Śledzionę i Żołądek, białe fasole tj. lima, jaś – Płuca, Skóra, Jelito Grube, czarna soczewica, czarna soja – Nerki i Pęcherz Moczowy, zielona fasola mung, groszek zielony –Wątroba i Pęcherzyk Żółciowy.
Ogólnie przypisuje się im działanie moczopędne i wysuszające (stąd w przypadku odchudzania często łączona jest fasola adzuki z kaszą jęczmienną). A więc, ze wyjątkiem produktów sojowych, nie będą idealnym pokarmem dla osób szczupłych, słabych, wysuszonych i niedoborowych. Jeżeli jednak osoby te nie chcą rezygnować ze strączków w diecie powinni je łączyć lub komponować z olejami lub tłuszczami (przykładem może być tu humus).
Dodatkowo rośliny strączkowe będą odpowiedni dla osób nadmiarowych, otyłych, z objawami gorąca i/lub wilgoci. Dobrze sprawdzą się również w przypadku zakażeń Candidą albicans (poza soją, która nie będzie w tym wypadku wskazana).
Pomimo wielu korzystnych właściwości wiele osób źle trawi strączki. Czasem może być to spowodowane nieodpowiednim przyrządzeniem, niewłaściwym doborem roślin strączkowych lub tez nieodpowiednimi połączeniami.
Poniżej kilka wskazówek:
- Wszystkie strączki należy dokładnie przeżuwać.
- Nie należy podawać strączków dzieciom poniżej 18 miesiąca.
- Fasola adzuki, mung, soczewica, zielony groszek, fasola szparagowa – są najłatwiejsze do strawienia.
- Fasola nerkowata, navy, pinto, „czarne oczko”, ciecierzyca, czarna fasola – są trudne do strawienia i powinny być spożywane okazjonalnie.
- Soja i czarna są najtrudniejsze do strawienia, ale produkty sojowe (tj. tempeh, mleko sojowe, tofu) są lekko strawne. Należy jednak pamiętać, że spożywanie tych pokarmów w nadmiarze może osłabić funkcje nerek i nadnerczy oraz może osłabić trawienie.
- Rośliny strączkowe najlepiej jest zestawiać z warzywami zielonymi i warzywami nie skrobiowymi. Zestawianie strączków ze zbożami lub owocami może spowodować wzdęcia i zaburzenia trawienia.
- Strączki należy solić pod koniec gotowania. Dodatek soli na początku spowoduje, że będą twarde.
- Do gotowania można dodać kminek lub nasiona kopru włoskiego aby uniknąć wzdęć i gazów.
- Przed gotowaniem strączki należy moczyć 12 godzin. wodę trzeba wymienić kilkukrotnie i nie gotować w tej samej wodzie.
- W czasie gotowania strączków należy zbierać pianę z gotujących się warzyw. Początkowo należy gotować bez przykrycia.
- Pod koniec gotowania do gotujących się strączków można dodać trochę octu jabłkowego lub ryżowego – połączenie to powoduje, ze strączki szybciej stają się miękkie oraz białko i związki zawarte w tych warzywach stają się lżej strawne.
- Do różnych strączków powinny być dodawane odpowiednie przyprawy, i tak:- kolendra, kminek, imbir – do soczewicy, fasoli mung, czarnej, adzuki; szałwia, tymianek, oregano – do czarnej fasoli, pinto, nerkowatej, soczewicy; koper, bazylia – do soczewicy, ciecierzycy, grochu łuskanego; mięta, czosnek – do ciecierzycy, soczewicy.
Mam nadzieję, że powyższe informacje Wam pomogą i przyczynią się do częstszego spożywania roślin strączkowych.
Monika Dziemidowicz, dietetyk, dietoterapeuta TCM