Lecznicze właściwości pożywienia – awokado
Awokado to owoc (choć kulinarnie traktowany jako warzywo), który zyskuje ogromną popularność na całym świecie. Doceniany za kremową konsystencję, delikatny smak i niesamowicie bogaty profil odżywczy. W medycynie zachodniej uznawany jest za jedno z tzw. superfoods, natomiast w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (TCM) przypisuje mu się działanie wspierające Yin.
Składniki odżywcze tego owocu to min.:
- jednonienasycone kwasy tłuszczowe (głównie kwas oleinowy),
- potas (więcej niż w bananach!),
- witaminy: C, E, K1, B5, B6, kwas foliowy,
- fitosterole,
- luteina i zeaksantyna (dla wzroku),
- błonnik (ok. 7 g w połowie owocu!).
Właściwości prozdrowotne awokado:
- Wspiera zdrowie serca:
Obniża poziom cholesterolu LDL, podnosi HDL, reguluje ciśnienie krwi. Idealny przy dietach przeciwmiażdżycowych. - Stabilizuje poziom cukru:
Tłuszcze + błonnik = niski indeks glikemiczny. Polecany w insulinooporności i cukrzycy typu 2. - Wspiera układ nerwowy i nastrój:
Bogaty w witaminy z grupy B i zdrowe tłuszcze niezbędne dla mózgu. - Pomaga w detoksykacji i pracy jelit:
Błonnik + zdrowe kwasy tłuszczowe poprawiają perystaltykę i florę jelitową. - Chroni wzrok:
Luteina i zeaksantyna wspierają siatkówkę i przeciwdziałają zwyrodnieniu plamki żółtej.
Awokado jest także wykorzystywane w medycynie chińskiej. Wg TCM Awokado ma:
- Smak: słodki,
- Termika: lekko zimna,
- Wpływ na narządy/ kanały wnikania: Żołądek, Płuca, Jelita Grube,
- Działanie: nawilża Yin Żołądka i Jelit, tonizuje Płuca, wzmacnia Qi Żołądka.
Działanie energetyczne:
- Odżywia Yin, zwłaszcza Płuc i Żołądka,
- Nawilża suchość, szczególnie w obrębie płuc, jelit i skóry,
- Tonizuje Krew i uzupełnia niedobory,
- Wspomaga produkcję Płynów ciała (Jin Ye),
- Tonizuje Śledzionę i wzmacnia Qi (w umiarkowanych ilościach),
- Wspiera Wątrobę – dzięki zdrowym tłuszczom łagodzi zastoje.
Zastosowanie terapeutyczne (TCM):
- Suchy kaszel, sucha skóra, zaparcia – jako pokarm nawilżający
- Niedobory Yin (Płuca, Żołądek, Nerki) – np. w wyniszczeniu, suchości gardła, nocnych potach,
- Zmęczenie, osłabienie, po gorączce – jako pokarm odżywczy,
- Stany zapalne przewodu pokarmowego – jako produkt łagodzący i chłodzący,
- w trakcie menopauzy – uczucie suchości, rozdrażnienia i uderzeniami gorąca.
Uwaga:
- Przy skłonności do Wilgoci i Śluzu (np. mokry kaszel, obrzęki, biegunki) stosuj z umiarem lub czasowo zrezygnuj z jedzenia tego owocu.
- Awokado jest niepolecane w nadmiarze u osób z wyraźnym obrazem niedoboru Yang Śledziony (zimno) i osłabionym trawieniem (luźne stolce, wzdęcia po tłuszczu).
- Nie powinno się łączyć z dużą ilością surowizny, szczególnie w zimnych porach roku – może osłabić Yang.
Warto wspomnieć również o pestce awokado, która również ma działanie terapeutyczne.
Natura termiczna pestki: neutralna do lekko ogrzewającej, a smak: gorzki i cierpki.
Działanie energetyczne:
- Porusza Zastój Krwi,
- Rozprasza Zastój Qi,
- Usuwa Wilgoć i Śluz,
- Wzmacnia Śledzionę i Jelita,
- Działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo.
Zastosowanie terapeutyczne (TCM):
- bóle brzucha, zastoje w jamie brzusznej (np. po posiłkach)
- biegunki, kolki, wzdęcia
- problemy stawowe i bóle – jako wsparcie w rozpraszaniu Zastoju Krwi
- w medycynie ludowej używana też na pasożyty jelitowe i infekcje przewodu pokarmowego
Uwaga:
- Pestka awokado jest bardzo twarda – wymaga obróbki: suszenia po czym mielenia lub gotowania.
- Spożycie w większych ilościach może być drażniące dla żołądka i działać zbyt poruszająco, dlatego należy stosować ją z umiarem (nie zaleca się więcej niż ¼ łyżeczki dziennie).
- W TCM traktowana bardziej jako leczniczy składnik niż regularny pokarm – podobnie jak niektóre nasiona i korzenie.
- Nie zaleca się stosowania u kobiet w ciąży (ze względu na działanie poruszające Krew).
Jak można ją wykorzystać?
- Napary i odwary z rozdrobnionej pestki (np. gotowanie 10–15 minut)
- Suszona, starta na proszek – w niewielkich ilościach dodawana do zup lub smoothie (np. ¼ łyżeczki)
- Kiszenie lub fermentacja – rzadziej stosowane, ale zwiększają przyswajalność
Podsumowanie:
Awokado to wszechstronny owoc wspierający zdrowie serca, jelit i układu nerwowego. W TCM pomaga nawilżać i odbudowywać Yin, szczególnie przy suchościach i wyczerpaniu. Stosowane z umiarem może stanowić cenny element diety regeneracyjnej, antyzapalnej i przeciwstarzeniowej.
Monika Dziemidowicz
dietetyk, dietoterapeuta TCM
czytaj podobne: