Moi Drodzy, wracam dziś z kolejnym wpisem z serii „Dieta i emocje”.
Dla wiernych czytelników, nowych odkrywców i tych, których przywiało tu „przypadkiem” — dziękuję, że jesteście 🌿
Jeśli szukacie sposobów na ukojenie lęku, zrozumienie jego języka w ciele i chcecie zajrzeć w mądrość TCM… zapraszam.
Oddech ma większą moc niż myślicie. A spokojne Płuca potrafią ukoić zalęknione Nerki…zapraszam:
Dlaczego oddech uspokaja lęk – Płuca i Nerki w harmonii TCM
Lęk ma wiele twarzy
Czasem pojawia się jako delikatne napięcie w brzuchu, czasem jako palpitacje w klatce piersiowej z szumem w uszach, niekiedy wędruje po ciele bez wyraźnego powodu. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej to nie przypadek – lęk nie jest jedynie emocją, ale ruchem energii, która zgubiła swój kierunek. Źródło tego ruchu leży w Nerkach, a jego ukojenie.
Kiedy Płuca oddychają spokojnie, Qi porusza się harmonijnie w dół, w stronę Nerek. To naturalny rytm życia – wdech, który przyjmuje, i wydech, który odpuszcza.
Ale gdy oddech staje się płytki, przerywany, gdy zatrzymujemy powietrze w połowie zdania lub w środku emocji – Qi zatrzymuje się w klatce piersiowej. Nie dociera do Nerek, nie schodzi w dół, a wtedy ciało traci poczucie zakorzenienia. I właśnie wtedy rodzi się lęk.
Oddech – pomost między niebem a ziemią
Płuca w TCM należą do elementu Metalu. Są jak delikatny most pomiędzy tym, co subtelne i duchowe, a tym, co cielesne. Z ich pomocą przyjmujemy Qi Nieba – powietrze, tlen, życie. Nerki natomiast, należące do elementu Wody, przechowują naszą esencję Jing – głęboką energię przodków, korzeń odwagi i siły woli (Zhi).
Gdy Płuca są silne i otwarte, przekazują tę energię w dół, odżywiając Nerki. Mówi się wtedy, że „Matka (Metal) karmi swoje Dziecko (Wodę)”. Wtedy oddech staje się kotwicą. Każdy wdech wypełnia ciało spokojem, każdy wydech uwalnia napięcie. Lęk zaczyna się rozpuszczać – nie dlatego, że zniknął powód, lecz dlatego, że Qi znów zaczęła płynąć.
Obserwując ludzi w lęku, widzę, że gdy tylko zaczynają świadomie oddychać – całe ciało się uspokaja. I myślę wtedy, że to dokładnie ten sam ruch, o którym mówi Tradycyjna Medycyna Chińska: silna matka daje siłę swojemu dziecku – czyli mocne, zrównoważone Płuca uspokajają zalęknione Nerki. Oddech staje się więc nie tylko techniką, ale gestem troski – pomiędzy jednym a drugim „pokoleniem” energii.
Gdy oddech się zatrzymuje, Umysł zaczyna się bać
W stanie osłabienia Nerek pojawia się lęk, drżenie, brak poczucia bezpieczeństwa. W zachodnim języku – powiedzielibyśmy: „brak ugruntowania” w ciele. W języku TCM – Qi Nerek opada zbyt słabo, by utrzymać spokój ducha (Shen). Zaczynamy wtedy „żyć w głowie” – myśleć zamiast czuć, analizować zamiast oddychać.
Świadomy oddech pomaga to odwrócić. Każdy wdech jest jak przypomnienie: „Jestem tu, teraz”. Każdy wydech – jak pozwolenie, by ciało znów zaufało Ziemi. To proste, ale głęboko transformujące ćwiczenie – wziąć spokojny wdech, poczuć jak powietrze dotyka dolnych żeber i z wydechem pozwolić, by energia spłynęła do brzucha, do korzeni…wdech…i…wydech…
Zaufanie w oddech
W TCM lęk to nie „wada charakteru”, lecz sygnał, że Woda w nas straciła zaufanie do swojego nurtu. Oddech – jako ruch Metalu – przywraca ten rytm. Metal nadaje kształt, Woda płynie w jego ramach.
Oddech daje kierunek emocjom
W praktyce oznacza to, że poprzez spokojne, głębokie oddychanie możemy dosłownie wzmacniać przepływ Qi między Płucami a Nerkami. To właśnie ta praktyka sprawia, że techniki oddechowe – niezależnie od tego, czy to Qi Gong, pranajama czy zwykłe „pooddychanie głęboko” – przynoszą ulgę w lęku. Ciało zaczyna pamiętać swój rytm. Qi znów krąży. Shen się uspokaja.
Wsparcie natury – zioła i pożywienie
W chwilach głębokiego napięcia ciało można też łagodnie wspomóc. W tradycji chińskiej stosuje się zioła, które harmonizują emocje, ugruntowują Qi Nerek i wyciszają Shen (proszę, pamiętać, że całością procesów emocjonalnych zarządza Shen-Duch- Serce). Wśród nich jest kilka (znanych mi) skutecznych mieszanek, które łagodzą napięcie i koją ducha Shen, wspierają spokojny sen i wewnętrzne wyciszenie. Są też i takie, które rozluźniają zastoje Qi, szczególnie gdy lęk łączy się z napięciem w klatce piersiowej lub frustracją. Są też i takie, które wzmacniają Serce i krążenie Qi, gdy lęk objawia się kołataniem, palpitacjami, uczuciem braku tchu lub nerwowością.
W codziennym życiu pomocne będzie też pożywienie, które wspiera Metal i Wodę: gotowane gruszki, ryż, owies, korzeń pietruszki, marchew, czarny sezam, orzechy włoskie, fasola adzuki i ciepłe napoje z imbirem. To smaki, które zakorzeniają, rozgrzewają i przywracają poczucie bezpieczeństwa.
Oddech jako modlitwa ciała
Oddech nie musi być skomplikowany. Nie trzeba go liczyć, kontrolować, analizować. Wystarczy – zauważyć. Zauważyć, jak powietrze wchodzi i wychodzi. Jak klatka piersiowa unosi się i opada. Jak ciało powoli rozluźnia się w rytmie, który jest starszy niż nasze myśli.W TCM mówi się, że „gdy Qi płynie swobodnie, nie ma lęku”. A Qi płynie dzięki oddechowi – tej najprostszej, a jednocześnie najgłębszej formie kontaktu z życiem.
Medytacja na zakończenie
Usiądź wygodnie.
Połóż dłonie na brzuchu, tam, gdzie bije ciepło twoich Nerek.
Z wdechem poczuj, jak powietrze wypełnia płuca i spływa niżej – do miejsca, gdzie czujesz stabilność.
Z wydechem – wypuść napięcie, oddaj Ziemi to, co niepotrzebne.
Niech każdy oddech będzie przypomnieniem, że jesteś bezpieczna/y, że oddech to droga od lęku do zaufania.
„Gdy Płuca oddychają spokojem, Nerki odpoczywają w ciszy. A w tej ciszy rodzi się odwaga.”
Z miłością do ciała i oddechu, Monika 💚
czytaj także:
Dieta na Nerki i ich emocje – zalecenia wg medycyny chińskiej
Płuca i Jelito Grube w TCM – Część 2: emocje, oddech, odpuszczanie
Inspiracje:
– Paul Pitchford, „Odżywianie dla zdrowia”
– Harriet Beinfield, Efrem Korngold, „Między Niebem a Ziemią”
– Klasyczne teksty TCM o cyklu Pięciu Przemian i relacji Matka–Dziecko
opublikowano: 1.11.2025