Azotany i azotyny w warzywach
W dzisiejszych czasach, kiedy „chemia” towarzyszy nam praktycznie w każdym rodzaju żywności, warto wiedzieć, jak ograniczyć jej wpływ. Jedząc warzywa rzadko myślimy o tym, że oprócz witamin dostarczamy naszym organizmom sporą dawkę chemicznych związków w postaci azotanów.
Azotany to związki, którymi nawożone są rośliny.
Gdy dostaną się do organizmu człowieka przekształcają się w azotyny – związki bardzo szkodliwe, mogące przyczyniać się do powstawania nowotworów.
Poniżej przedstawiam kilka rad, w jaki sposób ograniczyć ilość spożywanych azotanów pochodzących z warzyw:
- Kupując wczesne warzywa trzeba zwracać uwagę na to, aby liście nie były pożółkłe.
- Najwięcej azotanów znajduje się w następujących częściach warzyw:
- ziemniaki – skórka,
- buraki, marchew – rdzeń, ogonek i wierzchołek,
- kapusta biała, sałaty – głąb oraz zewnętrzne liście,
- ogórki, kabaczki, patisony – skórka oraz część przylegająca do ogonka,
- rzodkiewka – skórka (najlepiej jadać rzodkiewki normalnych rozmiarów oraz okrągłe. Duże i podłużne zawierają dużo więcej azotanów).
- Wstępna obróbka produktów – czyszczenie, mycie, suszenie – obniża zawartość azotanów prawie o 25%. Moczenie natomiast, jest mało efektywne w wypłukiwaniu azotanów.
- W czasie gotowania można się pozbyć sporej ilości azotanów z warzyw, np. gotowanie ziemniaków w wodzie obniża zawartość azotanów o 20-40%, gotowanie na parze usuwa ich 30-70%, smażenie tylko 15%. W przypadku gotowania buraków w całości zawartość azotanów obniża się o 30%, a marchwi o połowę.
- Trzeba jednocześnie pamiętać, że podczas gotowania jedna część azotanów z warzyw ulega rozkładowi a druga przechodzi do wywaru. Warto to uwzględnić gotując zupy dla dzieci, osób starszych i schorowanych.
- Zawartość azotanów zmniejsza się przy zimowym przechowywaniu warzyw. Im dłużej warzywa są przechowywane tym zawartość azotanów w warzywach jest mniejsza. Warto zaznaczyć, że warzywa uszkodzone, zagrożone grzybem, czy też brudne będą miały większą zawartość azotanów od warzyw czystych i bez defektów. Dlatego przy zakupie warzyw warto zwracać uwagę też i na ten aspekt.
Przy usuwaniu zanieczyszczeń chemicznych warto pamiętać także, że tam gdzie w roślinie gromadzi się najwięcej azotanów tam jest najwięcej witamin. Zatem pozbywając się azotanów, niestety pozbywamy się również cennych dla nas witamin.
Monika Dziemidowicz, dietetyk, dietoterapeuta TCM
Opracowano na podstawie:
Giennadij Małachow „Dieta lecznicza i rozdzielna”, Giennadij Małachow „Oczyszczanie organizmu”.
Czytaj podobne:
Dieta długowiecznych – dlaczego warto zmienić nawyki żywieniowe